i̇bni heysem ne demek?

İbni Heysem (d. 965 - ö. 1039), Arap astronom, matematikçi, fizikçi ve filozofu olarak bilinir. İslam Altın Çağı'nın (8. ve 14. yüzyıl arası) en önemli bilim insanlarından biridir. Gerçek adı Ebu Ali el-Hasan ibn el-Hasan ibn el-Haysem'dir. Işık üzerine yaptığı çalışmalar nedeniyle modern optiğin kurucularından biri olarak kabul edilir.

İbni Heysem, Basra'da doğmuştur ve çoğunlukla Bağdat ve Mısır'da faaliyet göstermiştir. Astronomi, matematik, fizik, tıp, psikoloji, filozofi ve mühendislik gibi çeşitli alanlarda çalışmalar yapmıştır. En ünlü çalışması olan "Kitab al-Manazir" (Optik Kitabı), ışığın yayılması, yansıması ve kırılması üzerine birçok deney ve gözlemlerini içermektedir.

İbni Heysem, cisimlerin göz tarafından nasıl algılandığına dair ilk bilimsel açıklamalardan birini geliştirmiştir. "Nesnelerin Gözle Gösterisi Üzerine" adlı eseri, algı sürecinin göz tarafından nasıl gerçekleştirildiği üzerine detaylı bir inceleme sunar. Bu çalışması, Batı'da Rönesans döneminde tekrar keşfedilen ve geliştirilen çalışmalara ilham kaynağı olmuştur.

Ayrıca, İslam matematik geleneğine katkıda bulunmuş ve trigonometride özel olarak sinus ve kosinüs fonksiyonlarını incellemiştir. Geometri alanında da birçok çalışması mevcuttur. Bunlar arasında "Mukaddime fi'l-hendese" (Geometrinin Girişi) adlı eseri en ünlüsüdür.

İbni Heysem, bilimsel yöntemin ve deneylerin önemini vurgulamıştır. Ayrıca, bilginin sürekli olarak ilerleyeceğine ve sorgulama, gözlem ve analiz yoluyla gerçeğe ulaşılabileceğine inanmıştır. Onun çalışmaları, İslam dünyasında bilimin ve rasyonel düşüncenin gelişmesine büyük katkı sağlamıştır.